Tác giả: Bùi Mạnh Đức 
0 
38 
Copy Link
Bookmark
Bạn đã bao giờ gặp phải tình trạng một website quen thuộc đột nhiên không thể truy cập, trong khi người khác vẫn vào bình thường? Hay khi bạn vừa thay đổi thông tin tên miền nhưng máy tính vẫn cứ trỏ về địa chỉ cũ? Những vấn đề khó hiểu này thường xuất phát từ một nguyên nhân phổ biến: bộ nhớ đệm DNS (DNS cache) trên máy tính của bạn đã bị lỗi hoặc trở nên lỗi thời. Đây chính là lúc kỹ thuật “Flush DNS” trở thành vị cứu tinh.
Flush DNS là một thao tác đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả, giúp bạn xóa sạch bộ nhớ đệm DNS hiện tại, buộc máy tính phải cập nhật lại thông tin mới nhất từ máy chủ DNS. Thao tác này có thể giải quyết nhanh chóng các sự cố truy cập mạng, lỗi hiển thị website và cải thiện tính ổn định của kết nối. Trong bài viết này, AZWEB sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết Flush DNS là gì, vai trò của nó, và hướng dẫn cách thực hiện trên các hệ điều hành phổ biến như Windows, macOS và Linux.
Định nghĩa và vai trò của Flush DNS trong mạng máy tính
Để hiểu rõ về Flush DNS, trước tiên chúng ta cần làm quen với khái niệm DNS là gì và cache là gì cùng cách nó hoạt động trong hệ thống mạng của bạn.
Flush DNS là gì?
DNS cache, hay bộ nhớ đệm DNS, hoạt động giống như một cuốn sổ ghi nhớ tạm thời trên máy tính của bạn. Mỗi khi bạn truy cập một website bằng tên miền (ví dụ: azweb.vn), hệ thống của bạn sẽ thực hiện một quy trình gọi là “phân giải tên miền” để tìm ra địa chỉ IP là gì tương ứng của máy chủ chứa website đó. DNS cache sẽ lưu lại cặp thông tin (tên miền – địa chỉ IP) này.
Chức năng chính của DNS cache là tăng tốc độ truy cập. Trong những lần truy cập tiếp theo, thay vì phải hỏi lại máy chủ DNS từ đầu, máy tính của bạn sẽ lấy thông tin trực tiếp từ bộ nhớ đệm này, giúp trang web tải nhanh hơn đáng kể.
Vậy Flush DNS là gì? Flush DNS là hành động xóa toàn bộ dữ liệu đang được lưu trữ trong bộ nhớ đệm DNS của hệ thống. Khi bộ nhớ đệm được làm trống, máy tính của bạn sẽ buộc phải thực hiện lại quá trình phân giải tên miền từ đầu cho bất kỳ yêu cầu truy cập nào sau đó.
Vai trò của Flush DNS trong hệ thống mạng
Flush DNS đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và chính xác của kết nối mạng. Nó không chỉ là một công cụ khắc phục sự cố mà còn giúp tối ưu hóa hiệu suất mạng.
Vai trò chính của việc này là cải thiện độ chính xác và tốc độ phân giải tên miền. Khi một website thay đổi địa chỉ IP, chẳng hạn như khi chuyển đổi nhà cung cấp hosting, thông tin trong DNS cache của bạn có thể trở nên lỗi thời. Điều này dẫn đến việc bạn không thể truy cập trang web hoặc bị chuyển hướng đến máy chủ cũ. Flush DNS sẽ xóa bỏ thông tin cũ, đảm bảo máy tính của bạn nhận được địa chỉ IP mới nhất, từ đó khôi phục lại kết nối chính xác.
Ngoài ra, Flush DNS còn giúp ngăn ngừa các lỗi phát sinh do cache bị hỏng hoặc “nhiễm độc” (DNS cache poisoning). Đôi khi, dữ liệu trong cache có thể bị lỗi hoặc bị tin tặc tấn công thay đổi, dẫn bạn đến các trang web giả mạo. Việc xóa cache định kỳ sẽ loại bỏ những rủi ro này, bảo vệ bạn khỏi các mối đe dọa an ninh mạng và đảm bảo kết nối luôn đáng tin cậy.
Lý do và thời điểm cần thực hiện Flush DNS
Biết cách thực hiện Flush DNS là một kỹ năng hữu ích, nhưng điều quan trọng hơn là nhận biết được khi nào bạn thực sự cần đến nó. Việc sử dụng đúng lúc sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và giải quyết sự cố một cách hiệu quả.
Các biểu hiện cần flush DNS
Hệ thống của bạn sẽ phát ra một vài tín hiệu cho thấy DNS cache đang gặp vấn đề. Nếu bạn gặp phải một trong những biểu hiện dưới đây, flush DNS rất có thể là giải pháp bạn đang tìm kiếm:
- Lỗi không thể truy cập website: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Bạn gõ đúng địa chỉ trang web nhưng trình duyệt lại báo lỗi “Không tìm thấy trang”, “404 Not Found” hoặc các lỗi kết nối tương tự, trong khi người khác vẫn truy cập được.
- Website hiển thị không đúng hoặc phiên bản cũ: Khi một trang web vừa được cập nhật giao diện hoặc chuyển sang máy chủ mới, DNS cache cũ có thể khiến bạn chỉ thấy được phiên bản lỗi thời của trang.
- Chuyển hướng sai: Bạn cố gắng truy cập một trang nhưng lại bị tự động chuyển hướng đến một trang web hoàn toàn khác và không mong muốn.
- Các thay đổi cấu hình không có hiệu lực: Bạn vừa thay đổi máy chủ DNS trong cài đặt mạng hoặc chỉnh sửa file “hosts” để chặn/chuyển hướng một tên miền nào đó, nhưng những thay đổi này không hoạt động ngay lập tức.
Khi nào nên flush DNS
Dựa trên các biểu hiện trên, bạn nên thực hiện flush DNS trong các trường hợp cụ thể sau đây để đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru:
- Sau khi thay đổi nhà cung cấp hosting hoặc máy chủ: Đây là thời điểm quan trọng nhất. Khi website của bạn được chuyển đến một địa chỉ IP mới, việc flush DNS sẽ giúp máy tính của bạn cập nhật thông tin này nhanh nhất.
- Sau khi thay đổi cấu hình DNS của mạng: Nếu bạn hoặc quản trị viên mạng vừa thay đổi địa chỉ máy chủ DNS (ví dụ: chuyển từ DNS của nhà mạng sang DNS của Google là 8.8.8.8), bạn cần flush DNS để áp dụng cài đặt mới.
- Khi gặp lỗi truy cập Internet liên quan đến tên miền: Bất cứ khi nào bạn không thể truy cập một hoặc nhiều trang web mà không có lý do rõ ràng, flush DNS nên là một trong những bước khắc phục sự cố đầu tiên.
- Để tăng cường bảo mật: Nếu bạn nghi ngờ máy tính của mình có thể đã bị tấn công DNS spoofing (giả mạo DNS), việc flush DNS sẽ giúp loại bỏ các bản ghi độc hại khỏi bộ nhớ đệm.
Hướng dẫn các cách thực hiện Flush DNS trên các hệ điều hành phổ biến
Thao tác flush DNS rất nhanh chóng và dễ thực hiện, tuy nhiên câu lệnh sẽ khác nhau tùy thuộc vào hệ điều hành bạn đang sử dụng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cho Windows, macOS và Linux.
Flush DNS trên Windows
Trên hệ điều hành Windows, bạn sẽ sử dụng công cụ Command Prompt với quyền quản trị (Administrator) để thực hiện.
Bước 1: Mở Command Prompt với quyền Administrator
Có nhiều cách để làm điều này. Cách đơn giản nhất là nhấn phím Windows, gõ “cmd”, sau đó nhấp chuột phải vào kết quả Command Prompt và chọn Run as administrator.
Bước 2: Nhập lệnh Flush DNS
Trong cửa sổ Command Prompt vừa mở, bạn hãy gõ chính xác lệnh sau đây rồi nhấn Enter:
ipconfig /flushdns
Bước 3: Xác nhận kết quả
Nếu lệnh được thực thi thành công, hệ thống sẽ trả về một thông báo tương tự như: “Successfully flushed the DNS Resolver Cache”. Điều này có nghĩa là bộ nhớ đệm DNS của bạn đã được xóa hoàn toàn.
Flush DNS trên macOS và Linux
Đối với người dùng macOS và Linux, bạn sẽ sử dụng ứng dụng Terminal để thực hiện các lệnh.
Hướng dẫn cho macOS
Tùy thuộc vào phiên bản macOS bạn đang dùng, câu lệnh có thể thay đổi một chút. Tuy nhiên, các lệnh sau đây hoạt động trên hầu hết các phiên bản gần đây.
Bước 1: Mở Terminal
Bạn có thể mở Terminal bằng cách vào Applications > Utilities > Terminal hoặc tìm kiếm “Terminal” trong Spotlight Search.
Bước 2: Chạy lệnh Flush DNS
Trong cửa sổ Terminal, bạn hãy nhập lệnh sau và nhấn Enter. Hệ thống có thể sẽ yêu cầu bạn nhập mật khẩu quản trị viên.
sudo dscacheutil -flushcache; sudo killall -HUP mDNSResponder
Lệnh này thực hiện hai việc: xóa bộ nhớ đệm và khởi động lại dịch vụ DNS, đảm bảo mọi thứ được làm mới hoàn toàn.
Hướng dẫn cho Linux
Trên Linux, câu lệnh phụ thuộc vào bản phân phối và dịch vụ DNS mà nó sử dụng. Đối với các hệ thống hiện đại sử dụng systemd-resolved (như Ubuntu 18.04 trở lên), bạn dùng lệnh sau:
Bước 1: Mở Terminal.
Bước 2: Nhập lệnh:
sudo systemd-resolve --flush-caches
Sau khi chạy lệnh, bạn có thể kiểm tra lại bằng lệnh: sudo systemd-resolve --statistics để xem kích thước cache đã trở về 0.
Nếu bạn đang dùng một phiên bản Linux cũ hơn có thể sử dụng nscd, lệnh sẽ là:
sudo /etc/init.d/nscd restart
Tác dụng của Flush DNS trong việc khắc phục sự cố truy cập Internet
Việc thực hiện flush DNS mang lại những lợi ích tức thì và rõ rệt trong việc cải thiện trải nghiệm sử dụng Internet của bạn. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về những tác dụng cụ thể mà nó mang lại.
Xử lý lỗi DNS cache bị lỗi
Tác dụng lớn nhất và trực tiếp nhất của flush DNS là khắc phục các sự cố gây ra bởi bộ nhớ đệm DNS bị hỏng hoặc lỗi thời. Dữ liệu trong cache có thể trở nên không chính xác vì nhiều lý do.
Ví dụ, khi một website chuyển sang máy chủ mới tại AZWEB, địa chỉ IP của nó sẽ thay đổi. Tuy nhiên, máy tính của bạn có thể vẫn lưu trữ địa chỉ IP cũ trong DNS cache. Điều này tạo ra sự không đồng bộ, khiến bạn không thể truy cập được trang web ở địa chỉ mới. Bằng cách flush DNS, bạn xóa bỏ bản ghi cũ, buộc máy tính phải tìm kiếm lại và lưu trữ địa chỉ IP chính xác. Thao tác này ngay lập tức khôi phục lại khả năng truy cập.
Tương tự, cache cũng có thể bị “hỏng” do lỗi phần mềm hoặc tắt máy không đúng cách, dẫn đến các bản ghi DNS bị sai lệch và gây ra lỗi truy cập ngẫu nhiên. Flush DNS hoạt động như một nút “reset”, làm sạch dữ liệu lỗi và đưa hệ thống phân giải tên miền trở về trạng thái ổn định.
Cải thiện tốc độ và độ ổn định kết nối Internet
Mặc dù DNS cache được thiết kế để tăng tốc độ truy cập, nhưng khi nó chứa thông tin sai lệch, nó lại gây ra tác dụng ngược. Máy tính của bạn sẽ tốn thời gian cố gắng kết nối đến một địa chỉ IP không còn tồn tại hoặc không chính xác, dẫn đến thời gian tải trang kéo dài hoặc báo lỗi.
Bằng cách xóa cache và lấy lại dữ liệu DNS mới, bạn đảm bảo rằng mọi yêu cầu kết nối đều được gửi đến đúng máy chủ ngay từ lần đầu tiên. Điều này giúp loại bỏ độ trễ không cần thiết và làm cho quá trình tải trang web trở nên nhanh hơn, mượt mà hơn.
Hơn nữa, một bộ nhớ đệm DNS “sạch sẽ” còn góp phần tăng cường độ ổn định của kết nối. Bạn sẽ ít gặp phải các lỗi kết nối ngẫu nhiên hoặc tình trạng website lúc truy cập được lúc không. Về lâu dài, việc này tạo ra một trải nghiệm lướt web đáng tin cậy và hiệu quả hơn.
So sánh Flush DNS với xóa cache trình duyệt
Nhiều người dùng thường nhầm lẫn giữa hai thao tác: flush DNS và xóa cache trình duyệt (clear browser cache). Mặc dù cả hai đều là hành động xóa bộ nhớ đệm, nhưng chúng tác động đến hai cấp độ hoàn toàn khác nhau của hệ thống.
Điểm giống nhau
Điểm tương đồng cơ bản nhất giữa hai thao tác này là mục đích. Cả hai đều được sử dụng như một công cụ khắc phục sự cố khi gặp vấn đề về hiển thị hoặc truy cập nội dung trên Internet. Chúng cùng hoạt động dựa trên nguyên tắc xóa bỏ dữ liệu đã lưu tạm thời để buộc hệ thống phải tải về phiên bản mới nhất. Nếu một trang web không hiển thị đúng cách, việc kết hợp cả hai thao tác này thường mang lại hiệu quả cao.
Điểm khác nhau
Sự khác biệt cốt lõi nằm ở phạm vi ảnh hưởng và loại dữ liệu mà chúng xử lý.
- Phạm vi ảnh hưởng:
- Flush DNS: Tác động ở cấp độ hệ điều hành. Nó xóa bộ nhớ đệm phân giải tên miền của toàn bộ máy tính. Điều này có nghĩa là mọi ứng dụng sử dụng Internet trên máy của bạn (trình duyệt, ứng dụng email, game online,…) đều bị ảnh hưởng và sẽ phải thực hiện tra cứu DNS mới.
- Xóa cache trình duyệt: Chỉ tác động ở cấp độ ứng dụng, cụ thể là trình duyệt bạn đang thao tác (Chrome, Firefox, Safari,…). Nó không ảnh hưởng đến các ứng dụng khác.
- Loại dữ liệu được xóa:
- Flush DNS: Chỉ xóa các bản ghi DNS, tức là các cặp thông tin “tên miền – địa chỉ IP”. Nó không liên quan gì đến nội dung của trang web.
- Xóa cache trình duyệt: Xóa các tệp nội dung của trang web mà trình duyệt đã tải về và lưu lại, bao gồm hình ảnh, file CSS, mã JavaScript, cookies và các dữ liệu trang khác.
Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng Flush DNS giống như việc bạn cập nhật lại danh bạ điện thoại của mình để có đúng số. Còn xóa cache trình duyệt giống như việc bạn xóa đi những hình ảnh, tin nhắn cũ mà bạn đã lưu từ một người bạn để xem những thông tin mới nhất họ gửi.
Một số lưu ý và mẹo khi sử dụng Flush DNS để tối ưu kết nối mạng
Flush DNS là một công cụ mạnh mẽ, nhưng để sử dụng nó một cách hiệu quả và an toàn nhất, bạn nên ghi nhớ một vài lưu ý quan trọng.
- Đảm bảo có quyền quản trị (Admin): Các lệnh flush DNS đều yêu cầu quyền truy cập cao nhất vào hệ thống. Trên Windows, bạn phải chạy Command Prompt với tư cách “Administrator”. Trên macOS và Linux, bạn cần sử dụng lệnh
sudo. Nếu không, lệnh sẽ không được thực thi và hệ thống sẽ báo lỗi. - Flush DNS khi thực sự cần thiết: Chỉ nên thực hiện thao tác này khi bạn gặp phải các sự cố đã nêu ở trên, chẳng hạn như sau khi thay đổi cấu hình mạng hoặc không thể truy cập website. Nó không phải là một công việc bảo trì cần làm hàng ngày.
- Không nên lạm dụng: Lạm dụng việc flush DNS quá nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn có thể làm giảm nhẹ hiệu suất duyệt web. Lý do là mỗi lần xóa cache, máy tính của bạn lại phải tốn thêm thời gian để tra cứu DNS từ đầu, làm mất đi lợi ích tăng tốc của bộ nhớ đệm.
- Kết hợp với các lệnh khác nếu cần: Đôi khi, chỉ flush DNS là chưa đủ để giải quyết các vấn đề mạng phức tạp. Trên Windows, bạn có thể kết hợp nó với hai lệnh khác để làm mới hoàn toàn cấu hình IP của mình:
ipconfig /release: Giải phóng địa chỉ IP hiện tại.ipconfig /renew: Yêu cầu một địa chỉ IP mới từ máy chủ DHCP.
Chạy cả ba lệnh theo thứ tự: release, renew, rồi flushdns thường giải quyết được hầu hết các sự cố kết nối cơ bản.
Kết luận
Flush DNS là một kỹ thuật đơn giản nhưng vô cùng quan trọng đối với bất kỳ ai sử dụng Internet. Nó đóng vai trò then chốt trong việc duy trì một kết nối mạng ổn định, chính xác và an toàn. Bằng cách xóa bỏ bộ nhớ đệm DNS lỗi thời hoặc bị hỏng, thao tác này giúp bạn giải quyết nhanh chóng các vấn đề truy cập website, đảm bảo máy tính luôn kết nối đến đúng địa chỉ máy chủ và cải thiện hiệu suất duyệt web tổng thể.
Hiểu rõ Flush DNS là gì, khi nào cần sử dụng và cách thực hiện trên hệ điều hành của mình là một kỹ năng cần thiết. Nó giúp bạn tự tin hơn trong việc chẩn đoán và khắc phục các sự cố mạng cơ bản mà không cần đến sự trợ giúp kỹ thuật. AZWEB khuyến khích bạn lưu lại hướng dẫn này và áp dụng đúng cách mỗi khi gặp phải các vấn đề liên quan đến phân giải tên miền.
Để nâng cao hơn nữa kiến thức của mình, đừng ngần ngại tìm hiểu thêm về các kỹ thuật tối ưu mạng và các phương pháp bảo trì máy tính khác để đảm bảo trải nghiệm số của bạn luôn mượt mà và an toàn, bao gồm việc hiểu rõ về mạng là gì, TCP/IP là gì và mô hình OSI là gì.
