Tác giả: Bùi Mạnh Đức 
0 
31 
Copy Link
Bookmark
Bạn có biết “động cơ” đằng sau website WordPress của mình là gì không? Đó chính là PHP, ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ tạo nên nền tảng cho hàng triệu trang web. Giống như bất kỳ công nghệ nào, PHP cũng liên tục được cải tiến qua các phiên bản mới. Việc cập nhật phiên bản PHP không chỉ là một khuyến nghị kỹ thuật, mà là một bước đi chiến lược để tăng tốc, bảo vệ và đảm bảo website của bạn hoạt động trơn tru. Nhiều người dùng WordPress thường bỏ qua việc này vì lo ngại rủi ro, nhưng thực tế, trì hoãn cập nhật mới chính là mối đe dọa lớn nhất. Trong bài viết này, AZWEB sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách cập nhật PHP cho WordPress một cách an toàn và hiệu quả, giúp bạn khai thác tối đa sức mạnh của website.
Giới thiệu về PHP và vai trò trong WordPress
Hãy hình dung website WordPress của bạn như một chiếc ô tô. Nếu giao diện (theme) là phần thân vỏ và các tính năng (plugin) là tiện ích nội thất, thì PHP chính là khối động cơ vận hành toàn bộ cỗ máy. PHP là một ngôn ngữ lập trình kịch bản phía máy chủ, có nghĩa là nó chạy trên máy chủ web của bạn để thực hiện các tác vụ phức tạp trước khi gửi kết quả cuối cùng đến trình duyệt của người dùng.
WordPress được xây dựng gần như hoàn toàn bằng ngôn ngữ PHP. Mọi thứ từ việc kết nối và truy vấn cơ sở dữ liệu để lấy bài viết, xử lý thông tin người dùng gửi qua biểu mẫu, cho đến việc hiển thị nội dung một cách linh hoạt đều do PHP đảm nhiệm. Khi một khách truy cập vào trang web của bạn, máy chủ sẽ thực thi các tệp PHP của WordPress để tạo ra một trang HTML tĩnh và gửi nó đến trình duyệt. Quá trình này diễn ra liên tục với mỗi lượt truy cập. Bạn có thể tìm hiểu thêm về cách tối ưu cấu trúc cơ sở dữ liệu WordPress.
Chính vì vai trò trung tâm này, phiên bản PHP bạn đang sử dụng có ảnh hưởng trực tiếp đến hai yếu tố sống còn của website: hiệu suất và bảo mật. Một phiên bản PHP cũ kỹ, lạc hậu giống như một động cơ yếu ớt và đầy lỗ hổng, nó sẽ khiến xe chạy chậm, tiêu tốn nhiều nhiên liệu và dễ bị đột nhập. Ngược lại, một phiên bản PHP mới được tối ưu hóa sẽ giúp website của bạn vận hành nhanh hơn, mượt mà hơn và an toàn hơn trước các mối đe dọa từ internet. Hiểu rõ điều này là bước đầu tiên để bạn nhận ra tầm quan trọng của việc cập nhật PHP.
Tại sao cần cập nhật phiên bản PHP cho WordPress
Việc cập nhật phiên bản PHP không chỉ là một tùy chọn nên làm, mà là một yêu cầu cấp thiết để duy trì một website WordPress khỏe mạnh. Nếu bạn vẫn đang chần chừ, hãy cùng xem xét hai lợi ích lớn nhất mà việc này mang lại: tốc độ vượt trội và bảo mật vững chắc.
Tăng hiệu suất hoạt động và load trang nhanh hơn
Tốc độ tải trang là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng và xếp hạng SEO. Không ai muốn chờ đợi một trang web ì ạch. Các phiên bản PHP mới hơn, đặc biệt là từ PHP 7.0 trở đi, đã mang đến những cải tiến vượt bậc về hiệu suất. Chúng được tối ưu hóa để thực thi mã lệnh nhanh hơn, sử dụng ít tài nguyên máy chủ hơn và xử lý nhiều yêu cầu đồng thời hơn. Bạn cũng có thể tham khảo hướng dẫn tăng tốc độ web WordPress để khai thác tối đa sức mạnh của PHP mới.
Để dễ hình dung, hãy xem một ví dụ so sánh đơn giản. Theo các bài kiểm tra hiệu năng, PHP 8.x có thể xử lý số lượng yêu cầu mỗi giây cao gấp hai đến ba lần so với phiên bản PHP 5.6 đã lỗi thời. Điều này có nghĩa là thời gian để máy chủ xử lý và tạo ra một trang web sẽ giảm đi đáng kể. Kết quả là website của bạn tải nhanh hơn, người dùng hài lòng hơn và Google cũng sẽ đánh giá trang của bạn cao hơn. Đây là một nâng cấp “miễn phí” nhưng mang lại hiệu quả tức thì mà bạn không nên bỏ lỡ.
Nâng cao bảo mật và giảm nguy cơ lỗ hổng
Thế giới mạng luôn tiềm ẩn những nguy cơ bảo mật, và việc sử dụng một phiên bản PHP cũ giống như bạn đang mở toang cánh cửa cho tin tặc. Mỗi phiên bản PHP đều có một vòng đời hỗ trợ nhất định. Sau khi hết thời gian hỗ trợ, phiên bản đó sẽ không còn nhận được các bản vá lỗi bảo mật từ nhà phát triển nữa.
Điều này cực kỳ nguy hiểm. Tin tặc liên tục tìm kiếm và khai thác các lỗ hổng đã được biết đến trên những phiên bản phần mềm cũ. Nếu website của bạn vẫn chạy trên một phiên bản PHP không còn được hỗ trợ, nó sẽ trở thành mục tiêu dễ dàng cho các cuộc tấn công tự động, lây nhiễm mã độc, đánh cắp dữ liệu hoặc thậm chí là phá hủy hoàn toàn trang web của bạn. Cập nhật lên phiên bản PHP mới nhất, còn được hỗ trợ tích cực, là cách bạn xây dựng một hàng rào bảo vệ vững chắc, giảm thiểu tối đa rủi ro bị tấn công và giữ an toàn cho dữ liệu của mình cũng như của khách hàng. Bạn có thể tìm hiểu thêm về bảo mật WordPress và phân tích lỗ hổng để nâng cao khả năng phòng thủ.
Chuẩn bị trước khi cập nhật phiên bản PHP
Cập nhật PHP là một quá trình tương đối đơn giản, nhưng để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ, khâu chuẩn bị là vô cùng quan trọng. Đừng vội vàng thay đổi phiên bản PHP ngay lập tức. Hãy dành thời gian thực hiện hai bước kiểm tra an toàn sau đây để tránh những sự cố đáng tiếc.
Kiểm tra tương thích plugin và theme với phiên bản PHP mới
Không phải tất cả các plugin và theme đều được cập nhật để tương thích với phiên bản PHP mới nhất. Nếu một trong số chúng sử dụng mã lệnh đã lỗi thời, việc nâng cấp PHP có thể gây ra lỗi nghiêm trọng, từ việc làm hỏng một vài tính năng cho đến khiến toàn bộ trang web của bạn hiển thị một màn hình trắng (white screen of death). Bạn có thể tham khảo đánh giá tương thích plugin và theme WordPress để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Vậy làm thế nào để kiểm tra? Đầu tiên, hãy xem trang thông tin của từng plugin và theme trên thư viện WordPress hoặc trang web của nhà phát triển để tìm thông tin về khả năng tương thích PHP. Cách thứ hai, hiệu quả hơn, là sử dụng một plugin chuyên dụng. Một công cụ phổ biến và miễn phí là “PHP Compatibility Checker”. Bạn chỉ cần cài đặt, kích hoạt và chạy quá trình quét. Plugin này sẽ phân tích toàn bộ mã nguồn của theme và các plugin khác, sau đó báo cáo chi tiết những thành phần nào có thể không tương thích với phiên bản PHP bạn định nâng cấp. Dựa vào báo cáo này, bạn có thể quyết định cập nhật, thay thế hoặc tạm thời vô hiệu hóa các plugin/theme có vấn đề.
Sao lưu đầy đủ dữ liệu và website trước khi cập nhật
Đây là quy tắc vàng trong quản trị website: Không bao giờ thực hiện thay đổi lớn mà không sao lưu. Dù quá trình cập nhật PHP thường an toàn, rủi ro vẫn luôn tồn tại. Một bản sao lưu đầy đủ là tấm vé bảo hiểm giúp bạn có thể khôi phục lại trang web về trạng thái hoạt động bình thường ngay lập tức nếu có bất kỳ sự cố nào xảy ra.
Một bản sao lưu hoàn chỉnh bao gồm hai phần: cơ sở dữ liệu (database) và toàn bộ các tệp tin (files) của website. Bạn có thể thực hiện sao lưu theo nhiều cách. Cách đơn giản nhất là sử dụng các plugin sao lưu uy tín như UpdraftPlus, All-in-One WP Migration, hoặc Duplicator. Chúng cho phép bạn tạo bản sao lưu và lưu trữ nó trên các dịch vụ đám mây như Google Drive hoặc Dropbox chỉ với vài cú nhấp chuột. Ngoài ra, hầu hết các nhà cung cấp hosting chất lượng (như AZWEB) đều cung cấp công cụ sao lưu tích hợp trong cPanel hoặc DirectAdmin. Hãy đảm bảo bạn đã tải về và cất giữ bản sao lưu ở một nơi an toàn trước khi tiến hành bất kỳ bước cập nhật nào.
Hướng dẫn chi tiết các bước cập nhật PHP trên hosting
Sau khi đã hoàn tất việc kiểm tra tương thích và sao lưu website, giờ là lúc tiến hành cập nhật phiên bản PHP. Quá trình này được thực hiện ngay trên bảng điều khiển hosting của bạn, không phải trong trang quản trị WordPress. Dưới đây là các bước chi tiết cho các giao diện hosting phổ biến.
Truy cập quản lý hosting và tìm mục quản lý PHP
Đầu tiên, bạn cần đăng nhập vào tài khoản hosting của mình. Giao diện quản lý có thể khác nhau tùy thuộc vào nhà cung cấp dịch vụ, nhưng phổ biến nhất là cPanel và DirectAdmin.
- Đối với cPanel: Sau khi đăng nhập, hãy tìm đến mục “Software” (Phần mềm). Tại đây, bạn sẽ thấy các công cụ như “Select PHP Version” hoặc “MultiPHP Manager”. Cả hai công cụ này đều cho phép bạn thay đổi phiên bản PHP cho website của mình. “Select PHP Version” thường cho phép bạn tùy chỉnh chi tiết hơn các tiện ích mở rộng của PHP, trong khi “MultiPHP Manager” giúp bạn áp dụng một phiên bản PHP cho nhiều tên miền cùng lúc. Tham khảo thêm hướng dẫn sử dụng cPanel cho WordPress.
- Đối với DirectAdmin: Giao diện có thể hơi khác, nhưng bạn hãy tìm đến mục “Advanced Features” (Tính năng nâng cao) hoặc “Your Account” (Tài khoản của bạn). Tùy chọn bạn cần tìm cũng sẽ có tên tương tự như “Select PHP Version”.
Nếu bạn không tìm thấy các mục này, đừng ngần ngại liên hệ với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật của nhà cung cấp hosting để được hướng dẫn. AZWEB cũng cung cấp dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật chuyên nghiệp để giúp bạn trong quá trình này.
Thay đổi phiên bản PHP và lưu cấu hình
Khi đã mở công cụ quản lý PHP, bạn sẽ thấy một danh sách các tên miền đang được lưu trữ trên hosting của mình và phiên bản PHP hiện tại mà chúng đang sử dụng.
Quá trình thay đổi rất đơn giản. Hãy tìm đến tên miền mà bạn muốn cập nhật. Bên cạnh đó, bạn sẽ thấy một menu thả xuống (dropdown) liệt kê tất cả các phiên bản PHP mà hosting hỗ trợ. Lời khuyên của chúng tôi là hãy chọn phiên bản “stable” (ổn định) mới nhất được WordPress khuyến nghị. Tránh chọn các phiên bản “beta” hoặc “alpha” vì chúng có thể chưa ổn định.
Sau khi chọn phiên bản mong muốn, ví dụ như 8.1 hoặc 8.2, bạn chỉ cần nhấn nút “Apply” (Áp dụng) hoặc “Save” (Lưu). Hệ thống sẽ tự động áp dụng thay đổi ngay lập tức. Một số giao diện còn cho phép bạn tùy chỉnh các tham số PHP như memory_limit hay upload_max_filesize. Tuy nhiên, nếu không chắc chắn, bạn nên để các giá trị này ở mặc định. Vậy là xong! Bạn đã cập nhật thành công phiên bản PHP cho website của mình.
Kiểm tra và xác nhận website hoạt động sau khi cập nhật
Việc nhấn nút “Lưu” mới chỉ là một nửa chặng đường. Bước quan trọng tiếp theo là kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo website của bạn vẫn hoạt động bình thường và thực sự được hưởng lợi từ việc nâng cấp. Đừng bỏ qua bước này, vì nó giúp bạn phát hiện và xử lý sớm các vấn đề tiềm ẩn.
Đầu tiên, hãy mở một tab trình duyệt mới và truy cập vào trang web của bạn như một người dùng thông thường. Lần lượt duyệt qua các trang quan trọng: trang chủ, trang giới thiệu, trang blog, một vài bài viết chi tiết, trang liên hệ, và trang sản phẩm (nếu có). Hãy chắc chắn rằng tất cả các trang đều hiển thị đúng cách, không có lỗi hình ảnh hay bố cục bị vỡ. Hãy thử các tính năng tương tác như gửi biểu mẫu liên hệ, thêm sản phẩm vào giỏ hàng, hoặc để lại bình luận.
Tiếp theo, hãy đăng nhập vào trang quản trị WordPress (wp-admin). Kiểm tra xem bạn có thể tạo bài viết mới, tải lên hình ảnh, hay truy cập vào trang cài đặt của các plugin hay không. Nếu mọi thứ ở cả front-end và back-end đều hoạt động trơn tru, xin chúc mừng, quá trình cập nhật đã thành công! Nếu gặp khó khăn, tham khảo cách khắc phục lỗi trắng trang WordPress.
Cuối cùng, đây là thời điểm tốt để kiểm tra sự cải thiện về hiệu năng. Bạn có thể sử dụng các công cụ trực tuyến như Google PageSpeed Insights hoặc GTmetrix để phân tích tốc độ tải trang trước và sau khi cập nhật. Rất có thể bạn sẽ thấy một sự cải thiện đáng kể về điểm số hiệu suất và thời gian tải trang, đó chính là thành quả xứng đáng cho nỗ lực của bạn.
Các lưu ý và xử lý lỗi thường gặp khi cập nhật PHP
Dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng, đôi khi sự cố vẫn có thể xảy ra. Điều quan trọng là bạn cần giữ bình tĩnh và biết cách xử lý các lỗi phổ biến. Dưới đây là hai trường hợp thường gặp nhất và cách khắc phục chúng.
Lỗi tương thích plugin/theme gây trắng trang hoặc báo lỗi
Đây là lỗi phổ biến nhất. Sau khi cập nhật PHP, bạn truy cập website và chỉ thấy một màn hình trắng tinh hoặc các dòng thông báo lỗi khó hiểu. Nguyên nhân gần như chắc chắn là do một plugin hoặc theme nào đó không tương thích với phiên bản PHP mới. Bạn có thể tham khảo thêm phân tích sự tương thích plugin WordPress để phòng tránh.
Cách xử lý:
- Quay lại phiên bản PHP cũ: Việc đầu tiên cần làm là đăng nhập lại vào hosting, truy cập công cụ quản lý PHP và chuyển về phiên bản PHP cũ đang hoạt động ổn định trước đó. Điều này sẽ giúp website của bạn hoạt động trở lại ngay lập tức.
- Xác định thủ phạm: Đăng nhập vào trang quản trị WordPress. Vô hiệu hóa tất cả các plugin. Sau đó, kích hoạt lại từng plugin một, và sau mỗi lần kích hoạt, hãy kiểm tra lại trang web. Khi trang web bị lỗi, plugin bạn vừa kích hoạt chính là nguyên nhân. Nếu vấn đề không nằm ở plugin, hãy thử chuyển sang một theme mặc định của WordPress (như Twenty Twenty-Four). Nếu website hoạt động bình thường, lỗi nằm ở theme bạn đang sử dụng.
- Tìm giải pháp: Khi đã xác định được plugin/theme gây lỗi, hãy kiểm tra xem nó có bản cập nhật mới hay không. Nếu không, bạn cần liên hệ với nhà phát triển để hỏi về khả năng tương thích hoặc tìm một plugin/theme thay thế có chức năng tương tự.
Lỗi cấu hình PHP hoặc hạn chế trong hosting
Một số lỗi hiếm gặp hơn có thể liên quan đến cấu hình PHP trên máy chủ hoặc các giới hạn tài nguyên của gói hosting. Ví dụ, bạn có thể gặp lỗi “500 Internal Server Error” hoặc các cảnh báo liên quan đến giới hạn bộ nhớ (memory limit).
Cách xử lý:
- Kiểm tra file cấu hình: Một số lỗi có thể được khắc phục bằng cách điều chỉnh các file như
.htaccesshoặcphp.ini. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi kiến thức kỹ thuật nhất định. Nếu bạn không tự tin, tốt nhất không nên tự ý chỉnh sửa các file này. - Liên hệ nhà cung cấp hosting: Đây là giải pháp an toàn và hiệu quả nhất. Hãy liên hệ với đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật của nhà cung cấp hosting (ví dụ như AZWEB). Họ có đầy đủ chuyên môn và công cụ để chẩn đoán các vấn đề phía máy chủ, kiểm tra nhật ký lỗi (error logs) và giúp bạn điều chỉnh cấu hình PHP cho phù hợp. Họ có thể nhanh chóng xác định nguyên nhân và đưa ra giải pháp chính xác, giúp bạn tiết kiệm thời gian và tránh làm phát sinh thêm lỗi.
Tầm quan trọng của việc duy trì PHP bản mới nhất trong phát triển web
Việc cập nhật PHP không phải là một công việc làm một lần rồi thôi. Nó nên được xem là một phần không thể thiếu trong quy trình bảo trì website định kỳ, giống như việc bạn cập nhật WordPress, plugin và theme. Duy trì phiên bản PHP mới nhất mang lại những lợi ích chiến lược lâu dài cho sự phát triển của website.
Đầu tiên, nó đảm bảo website của bạn luôn được vận hành trong một môi trường an toàn, ổn định và có hiệu suất cao nhất. Các nhà phát triển plugin và theme hàng đầu hiện nay đều xây dựng sản phẩm của họ dựa trên các phiên bản PHP hiện đại. Việc sử dụng phiên bản PHP mới nhất giúp bạn đảm bảo tính tương thích tối đa, tận dụng được tất cả các tính năng mới và tránh được các xung đột không đáng có. Tìm hiểu sâu hơn tại nghiên cứu plugin và theme WordPress.
Thứ hai, tốc độ là tất cả trong thế giới web hiện đại. Một website chạy nhanh không chỉ mang lại trải nghiệm mượt mà, giữ chân người dùng mà còn là một yếu tố xếp hạng quan trọng của các công cụ tìm kiếm như Google. Bằng cách luôn sử dụng phiên bản PHP được tối ưu hóa về tốc độ, bạn đang trực tiếp cải thiện điểm SEO cho trang web của mình, giúp tăng khả năng hiển thị và thu hút nhiều lưu lượng truy cập hơn. Cuối cùng, việc duy trì công nghệ nền tảng luôn cập nhật thể hiện sự chuyên nghiệp và nghiêm túc trong việc quản lý và phát triển tài sản số của bạn.
Kết luận
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã thấy rõ rằng việc cập nhật phiên bản PHP cho website WordPress không hề đáng sợ như bạn nghĩ. Ngược lại, đây là một trong những hành động bảo trì quan trọng và hiệu quả nhất bạn có thể thực hiện. Những lợi ích mà nó mang lại – từ việc tăng tốc độ tải trang, cải thiện trải nghiệm người dùng, đến việc củng cố hàng rào bảo mật chống lại các cuộc tấn công – là vô cùng to lớn và thiết thực.
Với sự chuẩn bị cẩn thận bằng cách sao lưu dữ liệu và kiểm tra tính tương thích, bạn hoàn toàn có thể tự tin thực hiện quá trình này một cách an toàn. Hãy coi việc duy trì phiên bản PHP mới nhất là một thói quen tốt để bảo vệ và phát triển website của bạn một cách bền vững. Đừng để trang web của mình bị tụt hậu và đối mặt với những rủi ro không đáng có. Hãy hành động ngay hôm nay, kiểm tra phiên bản PHP hiện tại và lên kế hoạch nâng cấp để website của bạn luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất.
